Słowo „furkan” w języku arabskim ma kilka znaczeń. Można je tłumaczyć jako „wybawienie”, „ratunek”, „probierz”, „kryterium” czy „rozróżnienie” (dobra i zła). To ostatnie określenie odnosi się do tytułu sury nr 25 Koranu. Furkan to także jedno z określeń samego Koranu. Oznacza „oddzielenie”, co można interpretować jako jedyne słuszne objawienie zawarte w Koranie, które oddziela się od fałszywych objawień. Nazwa organizacji odnosi się prawdopodobnie do tego ostatniego znaczenia słowa „furkan”. Można ją zatem tłumaczyć jako Zwolennicy/Obrońcy Ostatecznego Objawienia. 

Organizacja powstała w grudniu 2013 r. na terenie prowincji Sistan-Beludżystan w południowo-wschodnim Iranie. Została założona przez Beludżów wyznających salaficką, dżihadystyczną ideologię, w wyniku połączenia Harakat ul-Ansar (Ruch Zwolenników)[1] i mało znanej grupy o nazwie Hizb ul-Furkan (Partia Furkan), będących spadkobiercami organizacji Dżundallah (Żołnierze Boga). Ta ostatnia rozpadła się po aresztowaniu w 2010 r. i skazaniu na karę śmierci jej lidera Abdel Malika Rigiego. Na czele Ansar ul-Furkan stanął Abu Hafs al-Baloszi. Po jego śmierci w kwietniu 2015 r. przywództwo objął Dżalil Kanbar Zahir, zastrzelony w czerwcu 2017 r. przez irańskie siły bezpieczeństwa podczas operacji antyterrorystycznej przeprowadzonej po ataku na parlament i mauzoleum imama Ruhollaha Chomeiniego. W podwójnym zamachu dokonanym 7 czerwca 2017 r. zginęło 13 osób. Do jego zorganizowania przyznało się Ad-Dawla al-Islamijja (Państwo Islamskie – IS). Zdarzenie to może wzbudzać wątpliwości co do przeprowadzenia tego zamachu przez grupę Ansar ul-Furkan związaną z Al-Kaidą, od trzech lat skonfliktowaną z IS. W należących do Al-Kaidy mediach elektronicznych Ansar ul-Furkan zamieszczała swoje materiały propagandowe, m.in. zdjęcia i filmy ze szkolenia wojskowego. Nie ma więc jasności co do wykraczania organizacji z działalnością poza południowo-wschodni Iran. W grudniu 2017 r. przyznała się do wysadzenia ropociągu w prowincji Chuzestan, w zachodniej części kraju. Informacja na ten temat ukazała się w mediach powiązanych z Al-Kaidą, w tym za pośrednictwem Global Islamic Media Front. Akcję sabotażową miała przeprowadzić utworzona przez Ansar ul-Furkan Saraja Szuhada al-Ahwaz (Brygada Męczenników Ahwazu). Ten sam atak przypisywano powstałemu w październiku 2017 r. Kataib Ahrar al-Ahwaz (Batalionowi Wolnego Ahwazu). Niejasne są związki między tymi ugrupowaniami i czy w ogóle takie istniały. W Ahwazie działa podziemny arabski nacjonalistyczny Harakat at-Tahrir al-Watani al-Ahwazi (Narodowy Ruch Wyzwolenia Ahwazu), którego bojownicy również atakowali instalacje naftowe w Chuzestanie. W czerwcu 2017 r. poinformowano o rozbiciu komórki Ansar ul-Furkan w mieście Czabahar (prowincja Sistan-Beludżystan). Aresztowano 5 osób, a dwie inne zostały zastrzelone. Przejęto broń, amunicję i materiały wybuchowe. W październiku uprowadzonych zostało w tej samej prowincji 12 funkcjonariuszy irańskich sił bezpieczeństwa. Do porwania przyznała się grupa Dżaisz al-Adl (Armia Sprawiedliwości), która powstała w wyniku rozpadu Dżundallah. W dniu 6 grudnia 2018 r. bojownicy Ansar ul-Furkan przeprowadzili zamach na posterunek policji w Czabahar, w wyniku którego 4 osoby zostały zabite, w tym komendant miejscowej policji, a ponad 20 odniosło rany. W lutym 2019 r. ukazał się w Internecie film z obozu treningowego organizacji, na końcu którego umieszczono nagranie przedstawiające wysadzenie samochodu wypełnionego materiałem wybuchowym przez zamachowca – samobójcę w Czabahar, w grudniu 2018 r.

[1] Ugrupowania tego nie należy mylić z organizacją Harakat ul-Ansar, która w 1993 r. lub 1994 r. powstała w Pakistanie w wyniku  połączenia Harakat ul-Mudżahidin (Ruchu Mudżahedinów) i Harakat ul-Dżihad-e Islami (Ruchu Islamskiego Dżihadu). Do 1989 r. obie grupy tworzyły jedną organizację o nazwie Harakat ul-Dżihad-e Islami, ale ich drogi się rozeszły, by ponownie się zjednoczyć cztery lata później.