Wydarzenia
Przełom w sprawie porozumienia nuklearnego z Iranem?

Po spotkaniu Rafaela Grossiego, dyrektora generalnego Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) z Mohammadem Eslami, nowo mianowanym szefem Organizacji Energii Atomowej Iranu (OEAI), 12 września poinformowano, że MAEA i Teheran osiągają porozumienie zapobiegające nowemu kryzysowi nuklearnemu w Iranie. Była ro pierwsza podróż Grossiego do Teheranu, po mianowaniu Eslamiego przez prezydenta Iranu, Ibrahima Raisiego w dniu 29 sierpnia nowym szefem OEAI. Obie strony nazwały spotkanie „konstruktywnym” i uzgodniły, że będą kontynuować dyskusję na marginesie konferencji generalnej w Wiedniu, która odbędzie się jeszcze w tym miesiącu. Uzgodniono również, że Grossi wkrótce ponownie przybędzie do Teheranu, aby wymienić karty pamięci kamer monitorujących irańskie badania jądrowe przez MAEA, które są przechowywane w Iranie. W lutym władze w Teheranie stwierdziły, że przekażą taśmy MAEA dopiero po osiągnięciu porozumienia w Wiedniu, które ma znieść jednostronne sankcje Stanów Zjednoczonych. Spotkanie odbyło się kilka dni po tym, jak dwa nowe poufne raporty MAEA zostały udostępnione mediom, pokazując zaniepokojenie Agencji programem nuklearnym Iranu. Dzisiejsze spotkanie, ostatniej chwili, zostało podobno zainicjowane przez Rosję, która nie opowie się za rezolucją przeciwko Iranowi na konferencji rady gubernatorów MAEA w dniu 13 września, ponieważ może to zaprzepaścić rozmowy w sprawie porozumienia nuklearnego. Jednocześnie prezydent Raisi na początku września ostrzegł, że wotum nieufności wobec Iranu podczas wiedeńskiej konferencji może negatywnie wpłynąć na powrót do stołu negocjacyjnego, do którego Iran nie powrócił od 20 lipca, kiedy zakończyła się szósta runda rozmów. Brak przyjęcia rezolucji przeciwko Iranowi z pewnością rozgniewa przeciwników porozumienia nuklearnego z Iranem, w szczególności Izrael, który lobbuje przeciwko temu porozumieniu. Minister obrony Izraela, Benny Gantz wezwał 12 września do nałożenia dalszych sankcji na Iran. Umowa nuklearna, formalnie znana jako Wspólny Kompleksowy Plan Działania (JCPOA), została podpisana w 14 lipca 2015 r. przez Iran, USA, Francję, Wielką Brytanię, Chiny i Rosję. Ale Stany Zjednoczone jednostronnie odrzuciły ją w 2018 roku, nakładając surowe sankcje na Iran. W odpowiedzi na sankcje, ataki na obiekty nuklearne Iranu i zabójstwo czołowego fizyka jądrowego, Mohsena Fakhrizadeha (listopad 2020), Teheran stopniowo wzmacnia swój program nuklearny i obecnie podobno wzbogaca uran do 60%, najwyższego w historii poziomu.